Từ lâu, khi thời gian chuyển mùa đến, miền đất nắng Phan Rang sẽ bắt đầu có mưa đầu mùa, xua tan đi cái nóng của mùa hè. Người dân ở Ninh Thuận và đồng bào Chăm rất háo hức chào đón mùa Lễ Hội Kate.
Lễ Hội Kate mang đến không khí đặc biệt với các màn múa, những giai điệu dân ca Chăm, kèm theo âm nhạc của trống Gi Năng, trống Paranưng và kèn Saranai. Tất cả tạo nên một không gian lễ hội sống động và thiêng liêng. Nếu đã từng đến du lịch Ninh Thuận và tham gia lễ hội này, bạn sẽ mãi nhớ và mong muốn trở lại nơi đó.
Mục lục
I. Giới thiệu về lễ hội Kate dân tộc Chăm Ninh Thuận
Hàng năm vào tháng 7, người Chăm Bàlamôn ở tỉnh Ninh Thuận rất háo hức chuẩn bị để tổ chức lễ hội Katê. Lễ hội này nhằm tưởng nhớ các vị thần như Po Klaung Garai, Po Rame, cũng như tổ tiên và các thần linh đã giúp đỡ con người. Lễ hội được diễn ra trên một không gian rộng lớn, bao gồm đền, tháp, các làng và gia đình. Lễ hội Katê được tổ chức theo thứ tự từ trước đến sau, tạo thành một dòng chảy phong phú và đa dạng của lễ hội Chăm.
Lễ hội Katê bao gồm hai phần, phần lễ và phần hội. Phần lễ có các nghi lễ cơ bản như đón rước y phục, mở cửa tháp và tắm tượng thần. Sau khi kết thúc phần lễ, phần hội bắt đầu với âm nhạc và múa hát của người Chăm. Du khách tham gia Lễ hội Katê có thể ngắm nhìn các đền tháp cổ kính của người Chăm và tận hưởng bầu không khí vui tươi của người dân địa phương. Những cô gái Chăm đẹp mặc trang phục áo dài truyền thống sẽ biểu diễn các múa Apsara và điệu múa quạt cùng với âm thanh độc đáo của tiếng trống Paranưng và kèn Saranai. Du khách cũng có cơ hội thưởng thức các món ăn đặc trưng của người Chăm. Lễ hội Katê là một ví dụ cho sự đa dạng và phong phú của văn hoá Việt Nam.
Đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn sẽ tổ chức lễ hội Katê tại tỉnh Ninh Thuận vào các ngày 23, 24, 25/10 theo Dương lịch. Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận đã chỉ đạo các sở, ngành và địa phương trong tỉnh cùng hợp tác để tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức lễ hội tại các đền tháp và các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao phục vụ cho lễ hội. Tất cả các hoạt động sẽ được thực hiện an toàn, tiết kiệm và tuân thủ quy định về phòng chống dịch Covid-19. Ngoài ra, cũng sẽ có các hoạt động thăm hỏi và động viên các vị chức sắc, chức việc, các gia đình chính sách và tiêu biểu.
⇒ Xem thêm: Lễ Hội Ramưwan: nét độc đáo của đồng bào người Chăm
II. Lễ hội Katê được tổ chức ở đâu?
1. Tổ chức lễ Ka Tê trên tháp Chăm
Lễ hội Kate Ninh Thuận sẽ bắt đầu bằng nghi lễ cúng tế tại đền tháp do thầy cả sư, hay còn gọi là người chủ lễ, chỉ đạo. Thầy sẽ dùng đàn Kanhi và hát bài thánh ca, trong khi bà bóng làm lễ dâng lên các vị thần. Sau đó, chủ lễ sẽ chủ trì lễ tắm tượng, được thực hiện bởi một số tu sĩ Bà La Môn.
Các lễ vật trong Lễ hội Kate tại đền tháp sẽ bao gồm một con dê lớn và ba con gà để làm lễ tẩy uế trong tháp. Ngoài ra còn có năm mâm cơm với canh và thịt dê, một mâm cơm với muối vừng, ba ổ bánh gạo và một số hoa quả. Người dân còn chuẩn bị thêm rượu, trứng, xôi chè, trầu cau, và các loại lễ vật khác. Ngoài các lễ vật được mang lên cúng trên các tháp, ở phía dưới chân tháp còn có hàng trăm mâm lễ khác do những người tham dự lễ chuẩn bị trong tâm.
Lễ hội Kate Ninh Thuận tại tháp được tổ chức theo các bước sau:
Bước đầu tiên là nghi thức đón y phục từ người em út Raglai trên núi xuống. Lễ rước y phục thường diễn ra vào lúc 7 giờ sáng và được tổ chức rất trang trọng, tôn nghiêm.
Tiếp theo, người chủ lễ mở cửa tháp để mời thần linh đến dự và thưởng thức lễ vật mà người dân đã dâng lên.
Sau khi mở cửa tháp, người Chăm sẽ tổ chức các nghi lễ tôn vinh tượng thần. Trước hết là lễ tắm Manei yang, sau đó là lễ trang phục cho tượng thần Anguei khan aw kapo, cuối cùng là phần đại lễ Adaoh tama quan trọng nhất. Phần đại lễ bắt đầu vào 9h sáng và kéo dài khoảng 3 tiếng đến 11h trưa. Khi hoàn thành, người dân sẽ quay trở lại làng và tiếp tục các nghi lễ lễ hội.
2. Tổ chức tại gia đình
Tại làng Kate Ninh Thuận, nghi thức cúng lễ trong lễ hội sẽ được tổ chức đồng thời với các hoạt động vui chơi. Trước khi lễ hội diễn ra, người dân trong làng đã cùng nhau làm việc để dọn dẹp đền thờ, sắp xếp và trang trí Nhà Làng, chuẩn bị khu vực sân bãi, thực phẩm, đồ uống và các vật dụng khác. Ngoài ra, họ còn chuẩn bị các tiết mục văn nghệ để tham gia vào lễ hội cùng vui chơi.
Tại làng bản, các nghi thức trong lễ cũng được thực hiện rất trang trọng, không kém gì các nghi lễ trên đền tháp. Tín ngưỡng của mỗi làng sẽ thờ một vị thần khác nhau, nhưng chung quy lại đều là để cúng tế thần làng, tương tự như việc người Kinh thờ Thành Hoàng. Người chủ trì tại làng thường không phải là một chức sắc tôn giáo, mà sẽ là người có uy tín, được dân làng tin tưởng. Họ đại diện cho dân làng để dâng lễ vật cho thần và cầu mong được bảo vệ và mang lại may mắn cho tất cả người dân và gia đình trong làng bản.
III. Những lưu ý khi tham gia lễ hội KaTê Ninh Thuận
Lễ hội ở Ninh Thuận thu hút rất nhiều du khách, vì vậy bạn nên chú ý bảo vệ tài sản cá nhân của mình và tránh mang theo các đồ trang sức có giá trị khi tham gia lễ hội.
Ngày thứ 2 của Lễ hội Kate tại Tháp Po Klong Garai là ngày có lượng du khách đông nhất. Để có vị trí tham gia lễ hội tốt nhất, bạn nên đến sớm hơn thời gian công bố kịch bản (trước 7 giờ sáng) để tận hưởng không khí lễ hội đầy đủ.
Nếu muốn tham gia lễ hội theo phong cách Chăm Ninh Thuận, bạn có thể thuê hoặc mua bộ trang phục tại làng Mỹ Nghiệp hoặc Tháp Po Klong Garai. Hãy lưu giữ những bức ảnh đẹp để ghi nhớ kỷ niệm đáng nhớ khi tham gia lễ hội Kate tại vùng đất Panduranga.
Bên dưới là thông tin về Lễ hội Kate Ninh Thuận mà cẩm nang du lịch Ninhthuantravels.com đã sưu tầm. Mong bạn sẽ sớm có cơ hội tham gia lễ hội này để hiểu rõ hơn về văn hóa của cộng đồng người Chăm.
